In Nederland worden jaarlijks duizenden kunstheupen en -knieën geplaatst [1]. Deze operaties zijn erg succesvol in het verminderen van pijnklachten en verbeteren van het functioneren bij patiënten met artrose. Een moderne totale prothese heeft >90 % kans om 10 tot 15 jaar mee te gaan [2]. Na het plaatsen van een gewrichtsprothese wordt direct begonnen met fysiotherapie. Snelle revalidatieprotocollen zorgen ervoor dat mensen na hun operatie weer binnen een paar dagen met ontslag mogen. Gedurende de revalidatie wordt beweeglijkheid, stabiliteit en spierkracht herwonnen. Na de revalidatie is het voor veel patiënten onduidelijk in hoeverre weer gesport mag worden [3]. Hierdoor neemt inactiviteit toe, met een afname van functioneren als gevolg. Hoe lang een heupprothese meegaat is onder andere afhankelijk van hoe met de prothese wordt omgegaan. Beweging en sport wordt ook met een kunstheup of /knie aanbevolen [4]. Maar wat mag wel en wat mag niet? In dit artikel worden aanbevelingen gegeven omtrent het sporten na de revalidatie.
Afhankelijk van de belasting zal de prothese sneller of langzamer slijten [4]. Beweging is belangrijk om het lichaam gezond te houden, de kans op o.a. hart- en vaatziekte te verkleinen en de botdichtheid en prothesehechting te vergroten [2]. Onthoud dus ook dat gewrichtsprotheses worden geplaatst om je actief te houden! Het draait hierbij allemaal om de juiste balans.
Over het algemeen worden hoge-impact sporten afgeraden bij een heup- en knieprothese [2]. Hieronder vallen onder andere springen, de meeste bal- en gevechtssporten en hardlopen. In tabel 1 en 2 worden adviezen gegeven over sporten die wel of niet veilig gedaan kunnen worden met een nieuwe heup- en knieprothese.
Tabel 1: Sporten met een heupprotese [2].
Tabel 2: Sporten met een knieprothese [2].
De gekozen sport beïnvloed dus de levensduur van de prothese en kan voortijdige slijtage veroorzaken. In de tabel wordt ook onderscheid gemaakt tussen een ervaren- en onervaren sporter aangezien sommige sporten door ervaren atleten beter worden verdragen. Tot slot is er over een aantal sporten nog geen overeenstemming.
Hoe zit het dan met krachttraining?
Krachttraining kan gezien worden als hoge-impact sport, maar dit hoeft niet. Kracht- en functionele training kan veilig uitgevoerd worden en wordt geadviseerd na het krijgen van een prothese om kracht- en functieverlies tegen te gaan indien er niet wordt overbelast [4]. Zwaar gewichtheffen is veilig wanneer de tijdsduur en het aantal herhalingen waar het gewricht onder belast word laag is. Laat pijn bij krachttraining je gids zijn. Train nooit door met felle pijnen en pas het gewicht, het aantal herhalingen en/of het bewegingstraject van oefeningen adequaat aan. Dit maakt het verschil tussen een kunstheup die korter of langer meegaat.
Er zijn dus genoeg veilige opties om toch te kunnen blijven sporten. Luister hierbij vooral naar je lichaam. Vraag onze therapeuten gerust om advies en/of een trainingsschema op maat.
Bibliografie
[1]
Orthopedie.nl, „Kunstknie / Knieprothese (implantaat),” Orthopedie.nl, z.d.. [Online]. Available: https://www.orthopedie.nl/behandelingen/protheses/kunstknie-knieprothese-implantaat/.
[2]
M. S. Kuster, „Exercise Recommendations After Total Joint Replacement. A Review of the Current Literature and Proposal of Scientifically Based Guidelines,” Sports Medicine , vol. 32, nr. 7, pp. 433-445, 2002.
[3]
A. Zang, „Is Exercising after Joint Replacement Safe?,” zangpt, 30 Augustus 2021. [Online]. Available: https://zangpt.com/exercise-after-joint-replacement/. [Geopend Oktober 2021].
[4]
J. Larson, „Too Much Too Soon: Exercises to Avoid After Hip Replacement,” Larsonsportortho, 11 April 2019. [Online]. Available: https://larsonsportsortho.com/hip-replacement-exercises-to-avoid/. [Geopend Oktober 2021].
[5]
J. Tuller, „Getting deep in the squat,” Baystrength, 24 Oktober 2017. [Online]. Available: https://www.baystrength.com/getting-deep-squat/. [Geopend Oktober 2021].